U mežach mižnarodnoho teatraĺnoho festyvaliu «Zolotý Lev», jaký rozpočavsia u Ĺvovi 27 veresnia, «Drama.ua» prezentuvala vystavu «Šalena krov» nimećkych dramaturhiv Jensa Hiĺje ta Nurkana Erpulata.
Vystavu prezentuvav Nacionaĺný akademičný teatr rosijśkoji dramy im. Lesi Ukrajinky u Peršomu ukrajinśkomu teatri dlia ditej ta junactva. Režyser postanovky – Alla Rybikova.
«Šalena krov» zdobula Premiju publiky na Miuĺchajmskomu teatraĺnomu festyvali 2011 roku i zhidno z opytuvanniam krytykiv, jake proviv žurnal «Theater Heute», bula obrana «P’jesoju roku».
Na prem’jeru do Ĺvova prybuv spivavtor dramy Hiĺje.
Vystava – refleksija Jevropy na islam. Vona iliustruje neprosti vzajemyny oboch svitiv, jaki zustrilyś u Nimeččyni, i zasvidčuje trudnošči jichnioho spivžyttia.
Problema vysvitliujeťsia kriź pryzmu pidlitkovoho nasyllia ta žorstokosti.
«Šalena krov» zobražaje odnu iz potencijnych perspektyv majbutnioho, jake tvorytyme pokolinnia uražene nenavystiu do inovirciv, pozbavlene moraĺnych imperatyviv u mižosobystisnomu spilkuvanni, jake straždaje vid duchovnoho zanepadu, a takož pozbavlene bažannia včytyś.
Miscem rozhortannia perelomnych dlia svitohliadu herojiv podij staje urok nimećkoji literatury, pid čas jakoho iz portfelia odnoho z učniv vypadaje pistolet. Včyteĺka, jakij dosi ne vdavaloś žodnym čynom vplynuty na dyscyplinovanisť učniv, perechopliuje zbroju, ščo suttievo zminiuje chid uroku i vidpovidno povedinku učniv.
Pidniavšy pistolet dohory, frau Kelich daje instrukciju klasu: «My pohovorymo pro Šyllera ta joho ideji estetyčnoho vychovannia».
Pid prycilom zbroji učni stajuť značno pyĺnišymy ta zorhanizovanišymy.
«Čomu vy namahajeteś včyty nas za dopomohoju nasyllia?». «Tomu ščo, ničoho inšoho vy ne zasvojily!».
Nevypadkovym spivpaddinniam staje tvir, jaký rozhliadajuť v mežach uroku – drama «Rozbijnyky». Vidtak, Šyller dopomahaje učniam rozkrytyś čerez mystectvo. U kožnoho v drami svoja roĺ, svij charakter, jaký zavdiaky pedahohičnomu talantu frau Kellich spivstavliaje z učniamy.
«Vam i hraty bahato ne treba, vy i tak v obrazi!», – zajavliaje včyteĺka.
Tut kožen otrymuje možlyvisť vyslovytyś i buty počutym, pravo buty soboju, spravžnim, skynuty tiahar nakypilych obraz, čerez prynyžennia j ćkuvannia (u vypadku divčat, jaki poterpaly vid znevažlyvoho stavlennia odnoklasnykiv) i perežyty katarsys.
Siužet dramy – dynamičný. Vprodovž uroku zbroja tryči potrapliaje u rizni ruky, ščo pidsyliuje emocijnu napruhu herojiv.
V mežach postanovky, serjozna uvaha zoseredžena na statusi žinky v islami.
Vykladačka napoliahaje na tomu, aby odna iz učenyć zviĺnylaś vid parandži, jaka jiji ponevoliuje. Divčyna ce rišuče vidkydaje i perekonlyvo zapevniaje, ščo čuje sebe absoliutno viĺnoju i ne zakripačenoju. U chodi dyskusiji čujemo rizni versiji i pohliady na ciu sytuaciju, prote divčyna pid dulom pistoleta ne zradžuje tradycij i volossia jiji dosi schovane pid chustkoju.
Ale u chodi uroku zbroja potrapliaje do ruk divčyny i vidteper pravyla hry dyktuje vona. Dajučy komandu odnomu iz zaručnykiv, zv’jazaty ruky odnoklasnyku, jaký i prynis na urok zbroju, vona čuje u vidpoviď : «U mene nemaje čym zv’jazaty jomu ruky».
Emocijnu intryhu na sceni i v zali zav’jazuje vnutrišnia boroťba divčyny, v jakij boriuťsia žaha pomsty j obov’jazok virnosti tradycijam. Peremahaje poryv vidimstyty. Vidtak herojinia zviĺniajeťsia vid parandži. I dali vže vsia uvaha zahostriujeťsia na tomu splesku emocij ta vnutrišniomu potriasinni, jake vona perežyvaje i jiji osobystisnych metamorfozach. «Super!», – kryčyť vona u pidsumku.
Kuĺminacijnoju točkoju vystavy je sud klasu nad učnem, kotrý prynis do školy zbroju. Dramatyčný moment, koly kožen iz prysutnich demonstruje znannia, jaki vin zasvojiv vprodovž uroku, ščo iliustrujuť vnutrišni metamorfozy, jaki vidbulyś iz nymy.
«Davajte, damo jomu šans!», – ohološujuť odnoholosno «verdykt» heroji.
Cej šans, jak výav viry u možlyvisť zminytyś na krašče, staje riativnym dlia chlopcia. Same tut vin perežyvaje svij katarsys.
Daje spravžnij urok žyttia, proščennia, prýniattia blyžnioho, viry u zminu joho na krašče, neobchidnisť šansu.
Rozv’jazka neperedbačuvana, včyteĺka výavliajeťsia turčankoju. Pryholomšeni učni zapytujuť, čomu vy raniše cioho ne skazaly?